İSTANBUL, 17 Temmuz (Reuters) – Akaryakıttn alınan özel tüketim vergisini (ÖTV) keskin şekilde artırılmasıyla pompa fiyatı da %20’nin üzerinde artarken, ekonomistler dolaylı etkilerle birlikte Temmuz ve Ağustos aylarında TÜFE’de sert yükseliş bekliyorlar.
Pekçok ürünün fiyatında zincirleme artış beklentisiyle birlikte ekonomistler Temmuz ayında TÜFE’nin çift haneye yaklaşabileceğini, yıl sonu TÜFE tahminlerinde de %50’li seviyelerden %60, belki de üzerine doğru revizyonun kaçınılmaz olduğuna dikkat çekiyorlar.
Hükümet seçim öncesi uygulanan ekonomi politikalarının sonucu ve deprem kaynaklı artan maliyetler nedeniyle art arda gelir artırıcı önlemler alıyor. Bu kapsamda cumhurbaşkanına akaryakıtta ÖTV’yi beş kat artırma yetkisi verilmişti. Söz konusu ÖTV tutarları yılda iki kere revize edilecek.
Hazine’nin dün yaptığı açıklamada akaryakıttan alınan verginin enflasyon karşısında eridiği ifade edilerek, “maktu olan bu vergilerde uluslararası petrol fiyatları ve döviz kurundaki artışlara rağmen 2016 yılından itibaren bugüne kadar neredeyse hiç vergi artışı yapılmamıştır” denildi.
Açıklamada Türkiye’deki akaryakıt fiyatlarının alım gücünün daha yüksek olduğu Avrupa ülkelerine kıyasla çok daha ucuz olduğu belirtildi.
Açıklamaya göre benzinin pompa fiyatı %27.7 artışla 34.1 liraya, motorinin pompa fiyatı %22.7 artışla 32.4 liraya yükseldi.
Ekonomistler da Temmuz ayında enflasyonun keskin şekilde artarak çift haneye ulaşabileceğini, dolaylı etki ve zammın Temmuz ortasında gerçekleşmesi nedeniyle Ağustos ayında da enflasyonuna da vergi artışlarının etki edeceğini öngördü.
Reuters’ın hesaplamalarına başvurduğu bir ekonomist, “Vergi artışlarının bazılarının ay ortasında gelmesi nedeniyle etkinin bir kısmı önümüzdeki aya da kalacak… Dolaylı etkileri de olacak” dedi.
MALİ DİSİPLİN ENDİŞESİ AZALACAK ARTIŞLAR YAPILDI
Bankacılar kur, faizler ve vergilerde artışların sürpriz olmadığını, seçim öncesi uygulanan politikaların ve deprem nedeniyle artan harcamaların sonucu olarak gördüklerini belirtiyorlar.
ÖTV’deki artış sonucu, üç ekonomistin hesaplamasına göre bütçede vergi gelirlerinin aylık 20 milyar lira, yılın geri kalanında yaklaşılk 100 milyar lira, gelecek yıl 250 milyar lira artacağı tahmin ediliyor.
Bir bankanın hazine müdürü, “Bütçe için hesapmalarımız deprem sonrası mali disiplini sağlayacak adımların büyük ölçüde atıldığı yönünde” dedi. Aynı bankacı seçim öncesi bütçeye sadece harcama artırıcı adımlar atıldığını bu adımlarla depmrem sonrası 2024 için bütçe disiplinin yatırımcıların soru şareti olmaktan çıkarılmasının amaçlandığını söyledi.
ÖTV ARTIŞLARININ DÖKÜMÜ
Resmi gazetede yer alan düzenlemeye göre en son 2016 yılında artırılmış olan akaryakıt ve petrol ürünlerinden alınan ÖTV tutarı yaklaşık %197 oranında artırıldı.
Resmi Gazete’nin 16 Temmuz tarihli sayısında yayımlanan ÖTV kanunu (I) sayılı listede değişiklik yapan Cumhurbaşkanı kararına göre, ÖTV tutarları yaklaşık %197 oranında artışla; 98 oktan benzinde 2.6485 TL’den 7.8899 TL’ye, motorinde 2.0559 TL’den 7.0559 TL’ye, LPG ve doğalgazda ise yaklaşık %224 artışla 1.7780 TL’den 5.7780 TL’ye çıkarıldı. Kararla ayrıca, fuel-oil ve madeni yağlardan alınan ÖTV tutarlarında da artışa gidildi
Ayrıca ev ve sanayide tüketilen doğalgazdan alınan ÖTV de m3 başına 0.023 liradan 0.0747 liraya çıktı. EPDK’dan yapılan açıklamada Türkiye’e doğalgazdaki vergi yükünün %18 ile Avrupa ülkelerinin çok altında olduğu ifade edildi.
(Haberi yazan Can Sezer, Mehmet Dinar; Redaksiyon Nevzat Devranoğlu)
(( [email protected] ; +90-212-350 7055; Reuters Messaging: [email protected] ))
