15 Jun 2023 09:08:20
ANKARA, 15 Haziran (Reuters) – Döviz piyasası bankacıların kamu kontrollü bir yapıdan daha serbest bir yapıya geçiş olarak yorumladıkları ara dönemden geçerken dolar/TL 24 seviyesine doğru hızlı bir yükseliş yaşadıktan yatay seyrini ikinci günde de sürdürdü.
Bugün iç piyasada Hazine’nin Mayıs ayı bütçe gerçekleşmeleri ile konut satış istatistikleri ile Merkez Bankası (TCMB) haftalık verileri izlecek.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında bugün 1000’da başlayacak Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısında verilebilecek mesajlar da piyasalarda takip edilecek. EKK’ya TCMB Başkanı Gaye Erkan da katılacak.
Piyasalar %8.5’te bulunan politika faizinin önümüzdeki hafta belirgin bir şekilde yükseleceğine kesin gözüyle bakarken nereye kadar yükseleceği tahminleri %20 ile %40 arasında geniş bir bantta yayılıyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine Mehmet Şimşek’in getirilmesi ile başlayan ve TCMB’ye Erkan’ın atanmasıyla devam eden üst yönetim değişiklikleri sürdürülemez eleştirilerinin odağı olan ekonomi programında köklü bir değişim olarak görülüyor. Yatırımcılar bu bağlamda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın faiz artışlarını kabul edip etmeyeceği yakından izliyorlardı.
Erdoğan dün, düşük faiz yanlısı görüşününün değişmediğini ancak Şimşek’in TCMB ile beraber atacağı adımları kabullendiğini söyledi. Bu açıklama Türkiye’nin uluslararası risk primini gösteren CDS’te 10 baz puan üzeri düşüş getirdi. Bankacılar sie piyasa tepkisinden daha da önemlisi açıklamanın “büyük bir endişeyi” ortadan kaldırdığını ifad ettiler.
Erdoğan “Ama Hazine ve Maliye Bakanımızın şu andaki düşüncesi noktasında, biz tabii kendisine burada atacağı adımları süratle, rahatlıkla Merkez Bankası’yla beraber atmasını kabullendik, ‘hayırlı olsun’ dedik ve bu şekilde de enflasyonu tek haneye düşürmekteki kararlılığımızı da bildirdik” dedi.
Bankacılar Erdoğan’ın daha önce faiz düştükçe enflasyonun da düşeceği yönündeki açıklamalarının yerini aynı anda “düşük faiz ve düşük enflasyon”un mümkün olduğuna dair ifadenin aldığına dikkat çektiler.
Türkiye ekonomisinde hem düşük tek haneli enflasyon hem de %4.5’e kadar gerileyen politika faizi bir arada 2013 yılında yaşanmıştı.
Erdoğan, daha önce düşük faiz ve düşük enflasyonu bir arada Şimşek ile yaptıklarını hatırlatarak, “…aynı şekilde bunu birlikte yapmalıyız… Biz o zaman ‘düşük faiz, düşük enflasyon’ teorisiyle çalıştık. Şimdi de aynı anlayışla çalışıyorum, aynı düşüncedeyim ve bu şekilde bunu başarabiliriz diye inanıyorum” dedi.
Erdoğan, Erkan’ın TCMB ataması için ise, “Hafize hanımı Mehmet Bey tanıyordu ve kendisi bu teklifi bana getirdi. Biliyorsunuz ben kadro hareketine inanırım… Bu adımı hayırlısıyla attık. Tabii kendisine de gerekli olan beklentilerimizi söyledik” dedi.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Ekonomide büyük bir değişim yaşanıyor. Daha önce de bu değişimlerden kısa sürede vazgeçildiği için piyasa endişeli. Bu endişenin belki de en büyüğü faiz artışına siyasi tepkinin ne olacağı idi. Dün ‘kabullendik’ açıklaması bu endişeyi ortadan kaldırdı. Süreçte hiç endişe olmasa CDS 700’den 500’e değil 300’e düşerdi. Ben yine düşeceği yerin 300 olacağını ama bunun zaman alacağını düşünüyorum” dedi.
İç piyasada ise bankacılar kamunun döviz piyasasındaki belirleyici rolünün bitmediğini ancak seçim öncesindeki gibi TCMB rezervlerin TL’nin daha değerli bir seviyede tutulması için kullanımını da bugünlerde göremediklerini belirtiyor.
Türkiye piyasaları yabancı yatırımcılara swap gibi devam eden kısıtlar nedeniyle tam anlamıyla açık değil. Piyasalar 22 Haziran’daki faiz kararı ve ekonomi yönetimindeki diğer atamaları beklemeye devam ediyor.
Piyasalar yarın Şimşek’in önce TÜSİAD ardından banka genel müdürleri ile bir araya geleceği toplantıyı takip edecekler.
Kamu kontrollü bir yapıdan serbestliğe geçişin ara dönemini yaşan dolar/TL’de tarihi zirve Pazartesi günü görülen 23.77 seviyesi oldu.
TL, bu zirve seviyeye göre seçimlerin ilk turu öncesine kıyasla %17.6 değer kaybederken, yılbaşından bugüne kayıp yaklaşık %21.3 oldu. TL’nin son beş yıllık kaybı ise %80 civarında. Kur bu sabah saat 0849’da 23.60 civarında.
KÜRESEL PİYASALAR
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 17 aydır ilk defa faizleri sabit tutmasına rağmen yeni faiz artırımlarına açık kapı bırakmasının ardından dolar kayıplarının bir kısmını toparladı.
Politika faizini %5-%5.25 aralığında sabit tutan ABD Merkez Bankası (Fed), ekonomide tahminlerden güçlü gerçekleşen performans ve enflasyondaki yavaş düşüş nedeniyle faizleri yıl sonuna kadar yarım puan daha artırabileceğinin sinyalini verdi.
(Haberi yazan Nevzat Devranoğlu
Redaksiyon Can Sezer)
(( [email protected] ; +90-312-292 7012; Reuters Messaging: [email protected] ))
