26-May-2023 09:12:43
ANKARA, 26 Mayıs (Reuters) – Merkez Bankası’nın (TCMB) sert rezerv düşüşüne rağmen TL dolar karşısında günlük sınırlı değer kayıplarına devam ediyor. Seçimlerin ikinci turu öncesi son işlem gününe dolar/TL yeni tarihi zirvesi olan 20’yi test ederek başladı.
Bu verilere göre TL dolar karşısında seçimlerin ilk turu öncesine göre %2.1 değer kaybederken, depremden bugüne %5.9, yılbaşından bugüne ise %6.4 kayıp yaşadı. TL’nin son dönemdeki yataya yakın seyrine rağmen son 5 yıllık kayıp ise %80 seviyesinde.
TL’nin değer kaybını sınırlı tutmak için TCMB, seçimin ilk turunden önceki haftada 9 milyar dolar rezerv kaybederken geçen haftaki rezerv kaybı ise 3.5 milyar dolar oldu. Bankacılar rezerv kayıplarının bu hafta da devam ettiğini hesaplıyor.
Rezerv yeterliliği piyasalarda en önemli endişe kaynağı olmaya devam ediyor. Net uluslararası rezervler geçen hafta 2.48 milyar dolar daha azalarak 2002’den beri ilk defa eksiye düştü.
Yıl başından bu yana toplam rezervlerde kaydedilen düşüş, altın satışlarının da etkisiyle 19 Mayıs’a kadar 27.2 milyar dolara ulaştı. Seçimlerin öncesindeki hafta toplam rezerv kaybı 9 milyar dolar olmuş bankacılar tarihi bir döviz talebi olduğuna dikkat çekmişlerdi.
Altın rezervleri ithalat kısıtlarıyla beraber kullanılmaya daha belirgin başladığı dönem olan Nisan sonundan bugüne 10.6 milyar dolar gerilemiş oldu.
Piyasalarda TL’nin daha çok değer kaybetmesi gerektiğine yönelik beklenti de döviz talebini artırarak TCMB rezervlerini zorlayan ana unsur. Bankacılar döviz talebinin yanısıra bankalardan nakit döviz çıkışının da arttığına dikkat çekmeye başladılar.
Seçimin iki turu arası kredi piyasası istisna ve zorunlu durumlar hariç bankacıların değimiyle “durma noktasına” gelirken mevduat faizlerinde önce yüksek montanlı işlemlerde başlayan aylık vadede mevduat için yıllık %40 civarında getiri bazı bankalarda daha düşük tutara doğru da yayılmaya başladı. Bankacılar KKM dahil her tür mevduat faizinin yükselişe geçtiğine dikkat çekiyor. Öte yandan vade başında getirisinin bir kısmını ödeyen farklı farklı mevduat ürünü de sunulmaya başladı.
Bankacılar KKM ve mevduat hariç “pek bir işlem” yapamadıklarını belirtiyor.
Bankacıların mevcut sistemin sürdürülebilirliğine ilişkin endişeleri ve eleştirileri de artıyor. Bu nedenle ikinci tur sonrası başta ekonomi olmak üzere politikalarda değişiklik getirecek bir sonuç çıkıp çıkmayacağı piyasalar açısından hala en kritik soru.
Reuters’ta önceki gün yayımlanan bir haberde Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turuna günler kala AKP’de, “sürdürülemez” eleştirilerinin hedefi haline gelen mevcut ekonomi programına bağlı kalınıp kalınmayacağı konusunun hâlâ netleşmediğine de dikkat çekildi.
Türkiye’de 20 yıldan fazla süredir iktidarı elinde bulunan AKP bir önceki seçime göre seçmen desteğini 7 puan kaybetse de, Cumhurbaşkanı adayı olarak Tayyip Erdoğan’ın ilk turu önde bitirmesinde muhalefeti PKK ile ilişkilendirdiği “terör” söylemleri etkili olurken, muhalefet ikinci tur için karşı söylemle kolları sıvamış durumda.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ise mecliste sahip oldukları çoğunluğun önemini vurgularak yasama ve yürütmedeki istikrarın önemine vurgu yapıyor.
(Haberi yazan Nevzat Devranoğlu; Redaksiyon Ebru Tuncay)
(( [email protected] ; +90-312-292 7012; Reuters Messaging: [email protected] ))
