Inci Ozbek
(Bloomberg) — Fed’in bu ay faizi ne kadar düşüreceği
konusunda belirleyici unsurlardan birisi olacak ABD tarım dışı
istihdam verileri işe alımlarda artışa işaret edebilir. Fed
yetkililerinden Goolsbee ABD’de açıklanan verilerin Fed’in bu
yıl ve 2025’te faiz indirmesini desteklediğini söylerken, Mary
Daly işgücü piyasasında daha fazla yavaşlamanın “hoş
karşılanmayacağını” belirtti. Çinli bankalar, yuanı desteklemek
için döviz swapları kullanarak dolara karşı 100 milyar dolarlık
kısa pozisyonlar açarken, hedge fonlar kar elde etti, bankalar
ise potansiyel zararlarla karşı karşıya kaldı.
ABD tarım dışı istihdam artışı Fed kararında etkili olacak
ABD’de ağustos ayına ilişkin tarım dışı istihdam, işsizlik
oranı ve ortalama saatlik ücretler verileri bugün TSİ 15:30’da
açıklanacak. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin medyan
beklentisi tarım dışı istihdamın geçen ay 165 bin kişi arttığı
ve işsizlik oranının da temmuz ayındaki %4,3 seviyesinden
%4,2’ye gerilediği yönünde. Bugünkü verilerin Fed’in 17-18 Eylül
tarihlerindeki toplantısında faizi ne kadar indireceği konusunda
belirleyici unsurlardan biri olması bekleniyor. Yatırımcılar şu
anda yaklaşık 35 baz puanlık bir gevşeme fiyatlıyor, bu da
indirimin çeyrek puanlık mı yoksa yarım puanlık mı olacağından
emin olmadıklarını gösteriyor. BofA Securities ekonomistleri
Shruti Mishra ve Aditya Bhave, “İşgücü piyasası ılımlılaşıyor
ancak kademeli şekilde. Genel olarak, ağustos ayında,
istatistiksel olarak anormal temmuz raporunun bir miktar
telafisini bekliyoruz” dediler. Tarım dışı istihdam temmuz
ayında 114 bin artışla beklentilerin altında açıklanırken,
işsizlik oranı yaklaşık üç yılın en yüksek seviyesine çıkmıştı.
Temmuz rakamlarındaki zayıflık ağustos ayı beklentilerinin de
düşmesine neden oldu: Bloomberg’in anketindeki 165,000’lik
medyan tahmin, ekonomistlerin Ocak 2022’den bu yana açıklanan en
düşük tahmini oldu. Bloomberg Ekonomisti Anna Wong, “İşgücü
piyasası son birkaç aydır hızla soğudu ve bize göre işsizliğin
kalıcı olarak yükseldiği dönüm noktasını çoktan geçti. Görünüşe
göre Fed ve piyasalar hala bu fikre alışmaya çalışıyor” yorumunu
yaptı.
Fed üyeleri istihdam yavaşlaması için uyardı, indirimi
destekledi
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee ABD’de işgücü piyasası
ve enflasyon verilerinin uzun vadeli eğiliminin, Fed’in para
politikasını yakında ve önümüzdeki yıl boyunca istikrarlı bir
şekilde gevşetmesini haklı çıkardığını söyledi. Perşembe günü
MarketWatch’a verdiği özel röportajda Goolsbee, enflasyonun “çok
kayda değer” bir şekilde hız kestiğini, işsizlik oranının ise
bundan daha da hızlı yükseldiğini belirtti. Verilerin enflasyon
tarafında daha olumlu, işsizlik tarafında daha olumsuz geldiğine
işaret eden Goolsbee, patikanın sadece yakın tarihlerde
faizlerin ineceğine değil, ancak gelecek 12 ay boyunca birden
fazla faiz indirimine işaret ettiğini öngördü. San Francisco Fed
Başkanı Mary Daly de temmuz ayı istihdam raporunun işgücü
piyasasında bir zayıflama işareti olduğunu düşünmediğini, ancak
daha fazla yavaşlamanın “hoş karşılanmayacağını” söyledi. “Bu
sıkılaştırma döngüsü sona erdi ve yakında gevşemeye geçecek”
diyen Daly, “Şimdi, ne kadar hızlı inebileceğimiz bilinmiyor”
ifadelerini kullandı. Hedge fonu milyarderi John Paulson ise
Fed’in gevşeme döngüsünü başlatmak için çok fazla beklediğini
söyledi ve faizleri 2025 sonuna kadar %2,5’e kadar düşüreceğini
tahmin etti.
PBOC yuanı destekleme görevini kamu bankalarına bıraktı
Çin’in para birimi yuanı desteklemek için uyguladığı sessiz
strateji, ülkenin bankalarını milyarlarca dolarlık potansiyel
zarar riskiyle karşı karşıya bırakıyor. Konuyla ilgili bilgi
sahibi kaynaklara göre Çin kamu bankaları aşırı satış baskısı
altında kaldığı dönemlerde döviz swapları aracılığıyla yuana
destek oluyor. Bazı tahminlere göre, Çinli bankalar geçen yıldan
bu yana dolarda 100 milyar doları aşan kısa pozisyonlar
oluşturmak için swap işlemlerini kullandılar. Bu durum, karşı
taraftaki hedge fonlar için temmuz ayında %6’lık neredeyse
risksiz getiriler yarattı. Bu getiriler o tarihten bu yana
azalmış olsa da – ve yuanın güçlenmesi durumunda Çinli
bankaların nihayetinde kar etme şansı olsa da – kaynaklar,
yuanın bu yılın başlarında yaşadığı değer kaybı sürecinde
bankaların 5-16 milyar dolar arası zarar ettiğini tahmin
ediyorlar. 2015 yılında Çinli yetkililer sermaye çıkışına neden
olabileceği ya da yurtdışından borç alan yerli şirketlere zarar
verebileceği endişesiyle yuandaki değer kaybını önlemeye
çalışırken, 650 milyar dolarlık döviz rezervini yakmışlardı.
Şimdilerde yuanı destekleme çabalarını bankalara bırakan Çin
Merkez Bankası (PBOC), döviz rezervlerini düşürmeden para
birimini dengelemeyi başardı. Council on Foreign Relations’da
(CFR) kıdemli araştırmacı olan Brad Setser, “Kamu bankalarını
arka kapıdan müdahale için kullanmanın avantajları oldukça açık.
Devletin piyasadaki rolünü gizliyor ve doğrudan PBOC müdahalesi
olduğunda hem kamuoyundan hem de dünyanın geri kalanından gelen
tepkileri önlüyor” yorumunu yaptı.
“BOJ’un sıkılaştırma hızı beklenenden hızlı olabilir”
Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) eski bir yetkilisi olan,
Tokyo Üniversitesi ekonomi profesörü Tsutomu Watanabe, merkez
bankasının faiz artırımının “herkesin beklediğinden daha hızlı”
olabileceğini ve bu yıl iki artırımın daha yapılmasının mümkün
olduğunu öngördü. Ülkenin en iyi enflasyon uzmanlarından biri
olan Watanabe, BOJ’un 31 Temmuz’da yaptığı artırımın gerekçesi
ile o dönemdeki fiyat eğilimleri arasındaki kopukluğun,
yetkililerin potansiyel bozulmalara karşı bir politika tamponu
oluşturmak ve politika ayarlarını mümkün olan en kısa sürede
normalleştirmek için faizleri artırmaya niyetli olduğunu
gösterdiğini söyledi. Geçen yıl BOJ başkanlığı koltuğu
boşaldığında kısa listeye giren adaylar arasında yer alan
Watanabe, BOJ’un fiyat eğilimi güçlenmese de enflasyonun kendi
görüşüne göre “yolunda” olduğu yönündeki temel iddiasının,
merkez bankasının esasen istediği zaman hareket edebileceği
anlamına geldiğini söyledi. Watanabe, “Pozitif faiz oranları
yaratmak BOJ’un DNA’sında var ve eski bir yetkili olarak
muhtemelen ben de bu DNA’ya sahibim. Olumsuz ekonomik şoklara
karşılık vermek için faiz oranlarını yükseltmek temelsiz değil,
ancak bu niyeti telaffuz etmeliler” dedi. Bu arada benzer
şekilde BOJ’un faiz oranlarını artırmaya devam etmesini bekleyen
Mitsubishi UFJ Financial Group Inc. getirileri %1,2’ye
ulaştığında 488 milyar dolarlık menkul kıymet portföyünün daha
büyük bir kısmını 10 yıl vadeli Japon devlet tahvillerine
kaydırmayı değerlendirecek. Bankanın piyasalar bölümü başkanı
Hiroyuki Seki, bankanın merkez bankası rezervlerinden 35-70
milyar dolar arasındaki bir tutarı tahvillere aktarabileceğini
söyledi. 10 yıllık Japon tahvilleri şu anda %0,9’un biraz
altında getiri sağlıyor.
Piyasalarda son durum
Küresel piyasalar bugün açıklanacak ABD istihdam verileri
öncesi karışık seyrediyor. Dün ABD’de S&P 500 endeksi %0,30
düşerken, Nasdaq 100 yatay bir kapanış gerçekleştirdi. Bu sabah
TSİ 07:38 itibarıyla ABD ve Avrupa vadeli endeksleri hafif
ekside işlem görüyor. Düşüşlerde bazı yatırımcıların ABD verisi
öncesi bazı pozisyonlarını kapatmasının etkili olduğu
belirtiliyor. Veri öncesi Asya endeksleri de karışık
seyrederken, MSCI Asya Pasifik Endeksi haftayı düşüşle
tamamlamaya hazırlanıyor. Hong Kong’da hisse senedi işlemleri
cuma sabahı bir tayfun nedeniyle durduruldu. Bloomberg Dolar
Endeksi aralıksız üç günde %0,7’ye yakın gerilemiş durumda.
Dolardaki düşüşte Bloomberg terminal kullanıcıları arasında
ABD’de tarım dışı istihdam artışının 155 bin ile sınırlı
kalacağı söylentisi etkili oldu. Yen ve Filipin pezosu ve
Malezya ringgiti gibi gelişmekte olan Asya para birimleri bu
sabah yükseldi. ABD’de 2 ve 10 yıllık tahvil getirileri hafta
başından bu yana 19’ar baz puan düştü. Petrol, OPEC+’nın
planlanan üretim artışını iki ay ertelemesine rağmen, zayıf
talep ve arz bolluğuna ilişkin endişelerle neredeyse bir yılın
en büyük haftalık kaybına yöneldi. Dolar/TL sabah saatlerinde
33,9877 seviyesinden işlem gördü. Bugün Hazine ve Maliye
Bakanlığı 17:30’da ağustos ayı hazine nakit dengesi verilerini
açıklayacak. Finansal piyasaların kapanmasının ardından kredi
derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’nin kredi notuna ilişkin
değerlendirmesini yayımlayabilir. Euro Bölgesi ikinci çeyrek
büyüme verilerinin son okuması TSİ 12:00’de açıklanacak.
Bloomberg anketine göre yıllık ve çeyreklik büyüme oranlarında
revizyon beklenmiyor. New York Fed Başkanı John Williams TSİ
15:45’te, Fed Guvernörü Christopher Waller TSİ 18:00’de
konuşacak.
Bu haberi yazan muhabirle iletişim kurmak için:
Inci Ozbek, Istanbul [email protected]
Bu haberden sorumlu editörlerle iletişim kurmak için:
Uğur Yılmaz [email protected]
Baris Balci
