Inci Ozbek
(Bloomberg) — Cumhurbaşkanı Erdoğan Körfez turuna
çıkarken, G-20 toplantılarına katılan Şimşek ve Erkan ABD Hazine
Bakanı Yellen ile görüşecek. Akaryakıt vergilerine getirilen
yaklaşık %200’lük zammın enflasyonu yükseltmesi bekleniyor.
Çin’de büyüme verileri hayal kırıklığı yarattı, teşvik çağrıları
sürüyor. Bloomberg Dolar Endeksi geçen hafta kasımdan bu yana en
sert haftalık kaybını yaşarken, bazı stratejistlerin düşüşün
devamını bekliyor.
Erkan ile Şimşek Yellen’la görüşecek
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan ile G-20
Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları toplantılarına
katılmak üzere Hindistan’a giderken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip
Erdoğan da Türkiye’ye yönelik yatırımlarla sonuçlanmasını
bekleyen Körfez turuna bugün başlıyor. ABD Hazine Bakanlığı’nın
açıklamasına göre ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Şimşek ve
Erkan ile TSİ 14:00’te bir araya gelecek. Erdoğan da ziyaret
turunun ilk bacağında Suudi Arabistan’ın Cidde şehrinde
temaslarda bulunacak. Salı günü Katar’ı ziyaret edecek olan
Erdoğan, çarşamba günü de Birleşik Arap Emirlikleri’ne geçecek.
Bu arada Şimşek, G-20 toplantılarının ardından Cumhurbaşkanı
Erdoğan’ın Körfez ülkelerine gerçekleştireceği ziyarette de yer
alacak. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan geçen hafta
yapılan açıklamaya göre, Körfez turu görüşmelerinde, “söz konusu
ülkelerle ikili ilişkilerin tüm boyutlarıyla gözden geçirilmesi,
ekonomi ve yatırım alanlarındaki projeler başta olmak üzere
çeşitli sektörlerde mevcut işbirliğinin daha da
ilerletilebilmesi için yapılacak çalışmaların ele alınması,
küresel ve bölgesel meseleler hakkında fikir alışverişi
gerçekleştirilmesi” öngörülüyor. Erdoğan, bu temaslarının
ardından 20 Temmuz’da, Barış ve Özgürlük Bayramı dolayısıyla
KKTC’yi ziyaret edecek.
Akaryakıtta dev ÖTV artışı
Türkiye’de akaryakıt vergileri pazar günü alınan kararla
neredeyse %200 oranında artırılırken, bu adımın enflasyonist
baskıları tırmandırması ve hanehalkı bütçelerini daha da
zorlaması bekleniyor. Benzin ve motorin dahil olmak üzere farklı
akaryakıt türleri üzerindeki yeni özel tüketim vergileri Resmi
Gazete’de yayımlandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından
yapılan açıklamada ise ÖTV artışları ile şubat ayındaki deprem
felaketinin yol açtığı ilave maliyetlerin bütçe üzerindeki
etkisini bir miktar azaltmanın hedeflendiği belirtildi. Buna ek
olarak akaryakıt ürünlerinin ithal olması sebebiyle, cari açığın
kontrol altına alınmasına destek verileceği de ifade edildi.
Ancak kararın aynı zamanda, Türk lirasındaki zayıflık ve
hükümetin seçim vaatlerini yerine getirmek için harcamaları
artırma planları da dikkate alındığında, şu anda yıllık %38
seviyesinde olan enflasyonu daha da yükseltmesi bekleniyor. Koç
Üniversitesi’nde ekonomi doçenti olan Cem Çakmaklı, artış
dizisinin yıl sonu enflasyonunu yaklaşık %60’a
yükseltebileceğini öngördü. Çakmaklı, bu artışlar duyurulmadan
önce bile tahminlerin %50 civarında olduğunu söyledi. Çakmaklı,
“Ancak, ekonomik faaliyetin çoğu dizele bağlı olduğundan,
akaryakıtta ve özellikle dizelde yapılacak zam dalgasının geniş
bir etkisi olacak. Üretim ve nakliye için ne kadar kritik olduğu
düşünüldüğünde, gıdada büyük fiyat artışları bekliyoruz” dedi.
Bu arada dün akşam A Haber’e konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı
Cevdet Yılmaz vergi konusunda yeni bir adım atılmasını
beklemediğini söyledi. Yılmaz, “Kademeli olarak sıkılaşma süreci
devam edecek” diye de ekledi.
Çin’de büyüme tahminlerin altında
Çin’de gayrisafi yurt içi hasıla yılın ikinci çeyreğinde
beklentilerin altında büyürken, tüketici harcamalarına yönelik
endişe verici sinyaller gelmeye devam etti. GYSH büyümesi bir
önceki yılın aynı üç aylık dönemine göre %6,3 ile %7,1
düzeyindeki Bloomberg anketi tahmininin altında kaldı. Çeyrek
bazda büyüme oranı ise %0,8 ile tahminlere paralel açıklandı.
Yine bu sabah açıklanan verilere göre haziran ayında Çin’de
sanayi üretimi yıllık bazda %4,4 ile beklentileri aşarken,
perakende satışlar %3,1 ile tahminlerin altında artış kaydetti.
Ülkede arazi yatırımları da yıl başından bu yana bakıldığında –
%7,9 ile -%7,5 seviyesindeki beklentinin üzerinde geriledi.
Perakende satışlardaki beklenti altı artış tüketim
harcamalarının zayıflığına işaret ederken, konut sektörüne dair
yatırım verisi ilave teşvik beklentilerini yeniden alevlendirdi.
Guotai Junan Hong Kong Ltd. Başekonomisti Hao Zhou, “Bu, talep
tarafında politika desteği gerektiren tüketim kaynaklı bir
yavaşlama. Daha fazla faiz indiriminin aşağı yukarı garanti
olduğuna inanıyoruz” değerlendirmesinde bulundu. Öte yandan Çin
Merkez Bankası, bir yıllık orta vadeli borç verme imkanı oranını
geçen ayki 10 baz puanlık bir indirimin ardından bu sabah
%2,65’te tuttu.
Dolarda kırılma haftası mıydı?
Bloomberg Dolar Endeksi geçen hafta boyunca %1,97 geriledi
ve bu, kasım ayından bu yana en sert haftalık düşüşe işaret
etti. Endeksteki düşüş, ABD’de açıklanan enflasyon verilerinin
hız kestiğine dair işaretlerin Fed’in faiz artırımlarının sonuna
yaklaşıldığı beklentisini oluşturmasıyla hız kazandı. Dolarda
düşüş öngören yatırımcılar, Fed’in faiz indirmeye başlamasıyla
bu hareketin daha da hız kazanacağı görüşündeler. Standard Bank
G-10 Stratejisi Direktörü Steven Barrow cuma günü yayımladığı
notta, “Doların birkaç yıl sürecek bir düşüş trendine girmesi
beklentimiz kısmen, Fed’in sıkılaştırma döngüsünün gevşeme
döngüsüne dönüşeceği ve bunun diğer merkez bankaları da indirime
gitse bile doları aşağı çekeceği gerçeğine dayanıyor”
değerlendirmesinde bulundu. BNP Paribas Asset Management Fon
Yöneticisi Peter Vassallo da “İleriye yönelik en olası patika,
doların önümüzdeki aylarda zayıf kalması” dedi. Vassallo
Avustralya doları, Yeni Zelanda doları ve Norveç kronunda değer
kazancı bekliyor. Bloomberg Makro Stratejisti Simon White da
“Reel getiri eğrisi düzleşirken, dolardaki hakim düşüş eğilimi
bozulmadan kalmaya hazırlanıyor” dedi. Ancak farklı görüşte
olanlar da var. Invesco Asset Management’tan Georgina Taylor
verileri izlemeye devam ettiklerini, enflasyonun henüz kontrol
altına alındığından emin olmadıklarını belirtiyor ve dolardan
vazgeçmeye hazır olmadıklarını vurguluyor. Goldman Sachs
Group’tan Michael Cahill de dolardaki herhangi bir düşüşün,
geçmiş döngülerden daha sığ kalacağı görüşünde.
Piyasalarda son durum
Çin’de açıklanan ve hayal kırıklığı yaratan büyüme
verilerinin ardından Asya borsaları Çin hisse senetleri
öncülüğünde düşüyor. Geçen hafta %4,4 oranında yükselen MSCI
Asya Pasifik Endeksi bu sabah 07:36 itibarıyla %0,23 geriliyor.
Çin CSI 300 endeksi %1 düşüşte, Japonya’da piyasalar ise resmi
tatil nedeniyle işleme kapalı. ABD ve Avrupa tarafında da vadeli
endeksler ekside. S&P 500 endeksi geçen haftanın tamamında %2,4
yükselmişti. Yurt içinde BIST 100 endeksi de geçen haftayı %4’ün
üzerinde bir artışla tamamlamıştı. Geçen hafta %0,4 yükselen
dolar/TL 26,17 seviyesinden kapanmıştı. Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası (TCMB) 10:00’da mayıs ayı kısa vadeli dış borç
istatistiklerini yayımlayacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı
11:00’de haziran ayı merkezi yönetim bütçe dengesi verilerini
açıklayacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı 4 yıl vadeli TLREF’e
endeksli 3 ayda bir kupon ödemeli devlet tahvilinin yeniden
ihracını gerçekleştirecek. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı
Christine Lagarde TSİ 11:15’te, ECB üyelerinden Philip Lane ve
Bostjan Vasle TSi 11:30’da, Frank Elderson ve Boris Vujcic de
TSİ 15:15’te konuşacak.
Bu haberi yazan muhabirle iletişim kurmak için:
Inci Ozbek, Istanbul [email protected]
Bu haberden sorumlu editörlerle iletişim kurmak için:
Onur Ant [email protected]
Uğur Yılmaz
