Inci Ozbek
(Bloomberg) — Yurt içi piyasalar üç günlük tatilin
ardından Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikin tur oylamasının
yapılacağı 28 Mayıs Pazar günü öncesi son işlem haftasına
başlıyor. Erdoğan CNN röportajında faizleri düşürmeye devam
edeceği sinyalini verirken, TCMB nakit avans düzenlemesini geri
çekti. Dolar/TL ilk kez 20 seviyesini aşarak rekor tazeledi.
ABD’de borç tavanı görüşmeleri sürüyor. Tahvil piyasası
fiyatlamasının aksine Wall Street’te Fed’in %2 enflasyon
hedefini tutturmasına şüpheyle bakılıyor. Çin, ABD’li Micron’un
ürettiği çiplerin alımını yasakladı. Biden ise Çin ile
ilişkilerin “kısa sürede” iyileşmesini bekliyor.
Erdoğan’dan faiz açıklaması, TCMB’nin kart kararı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, piyasaların Gençlik ve
Spor Bayramı nedeniyle işleme kapalı olduğu 19 Mayıs’ta
yayınlanan CNN International röportajda, seçimin ikinci turunu
kazanması halinde faizlerin daha da düşürüleceği mesajını verdi.
“Faiz sebep, enflasyon neticedir” tezini yineleyen Erdoğan,
“Şimdi faiz %8,5’te ve enflasyon da düşüyor, daha da düşecek.
Enflasyon bu ülkede kesinlikle faizle beraber inerek halkımın
çok daha rahat edebileceği bir konuma gelecek. Bunu bir
ekonomist olarak konuşuyorum, yani hayali değil. Eğer böyle bir
durum olmamış olsa zaten bu inmezdi” dedi. ABD ve Avrupa’da faiz
artışlarına karşın enflasyonun yükseldiğini söyleyen Erdoğan,
program sunucusuna yönelik olarak, “Biz neticeyi alacağız. Seçim
sonrası bunun düştüğünü, bu neticeyi aldığımızı göreceksin. Beni
takip et” ifadelerini kullandı. Öte yandan Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası yine 19 Mayıs günü kredi kartı nakit avans
düzenlemesi konusunda geri adım attı. Kredi kartlarında makro
ihtiyati tedbir uygulaması kaldırıldı. Nakit avans çekiminde
menkul kıymet tesisi şartı uygulanmayacak. Bu arada
Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda %5,17 oranında oy alan
Sinan Oğan ikinci tur ile ilgili tutumunu saat 17:00’de
düzenleyeceği basın toplantısında duyuracağını açıkladı.
ABD’de borç tavanı görüşmeleri devam ediyor
ABD Başkanı Joe Biden ile Temsilciler Meclisi’nin
Cumhuriyetçi Başkanı Kevin McCarthy bugün borç tavanı meselesini
görüşmek üzere bir araya gelecekler. McCarthy, günlerdir bir
ileri bir geri giden görüşmelere ilişkin iyimser bir tutum
takındı ve Japonya’daki G-7 Zirvesi’nden dönen Biden ile pazar
günü yaptığı telefon görüşmesinin “verimli” geçtiği açıklamasını
yaptı. Bununla birlikte McCarthy, ABD Kongre Binası’nda
gazetecilere yaptığı açıklamada, iki tarafın henüz bir anlaşma
sağlamadıklarının altını çizdi. Beyaz Saray’dan yapılan
açıklamaya göre Biden ile McCarthy’nin görüşmesi öncesi
müzakereciler pazar günü temaslarına devam etti. Öte yandan ABD
Hazine Bakanı Janet Yellen pazar günü erken saatlerde NBC’ye
verdiği demeçte, ABD’nin yükümlülüklerini haziran ortasına kadar
ödeyebilme şansının “oldukça düşük” olduğunu söyledi. Durumun
aciliyetinin altını çizen Yellen, söz konusu dönemde çok kritik
vergi ödemeleri beklendiğini ve “o tarihe ulaşmanın sorun
olacağını” söyledi. Bloomberg Economics’e göre, borç tavanı
üzerindeki mevcut açmaz, Fed’in bir dizi faiz artırımının
ardından zaten bir durgunluğa karşı savunmasız olan ABD
ekonomisini daha fazla zorlama potansiyeline sahip. ABD
ekonomisinde temerrüdün önlenmesi için tarafların 1 Haziran’a
kadar anlaşma sağlamaları gerekiyor.
Wall Street Fed’in %2 hedefinin tutacağından şüpheli
Bazı tahvil piyasası fiyatlamaları ABD’de enflasyon
oranının gelecek yıl Fed’in %2 seviyesindeki hedefine yakın bir
seviyede olacağına işaret ediyor. Ancak Wall Street’te giderek
artan sayıda varlık yöneticisine göre bu, boş bir hayalden
ibaret. VanEck, ABD resesyona girse bile enflasyonun yıllarca %3
ila %5 arasında sıkışıp kalacağını öngörürken, Invesco piyasanın
ekonomideki yavaşlamanın fiyat baskılarını sınırlayacağı
konusunda aşırı iyimser olduğu görüşünde. Citigroup
ekonomistleri ise ücret artışları yüksek seyrederken,
enflasyonun yavaşlamasının neredeyse imkansız olduğunu
düşünüyor. Öncesinde BlackRock Inc., Bank of America Corp. ve
DoubleLine Group LP enflasyonun daha uzun bir süre yüksek
kalacağını öngörmüşlerdi. VanEck’ten David Schassler, “Ekonomi
düzelince ne olacak? Enflasyonun geçmişte olduğu gibi
toparlanacağını düşünüyoruz” dedi ve yükselen enerji
fiyatlarının enflasyonu yükselteceğini tahmin etti. Benzer
şekilde Invesco’dan Jason Bloom, “ABD fosil yakıta alternatifler
benimsedikçe enerji muhtemelen daha pahalı hale gelecek”
değerlendirmesinde bulundu. Bloomberg Ekonomisti Anna Wong da
“Bu yılın ikinci yarısında bir durgunluk başlarsa, enflasyonu
2024 ortasına kadar %3’e düşürmek mümkün olacak, ancak bu
seviyede kalmak, %2’ye ulaşmak çok da kolay olmayacak çünkü mal,
hizmet ve konut fiyatlarının ne kadar düşebileceği konusunda bir
sınır var” dedi.
Çin’den ABD ile gerilimi tırmandıracak adım
Yarı iletken savaşında son hamle Çin’den geldi. Çin, ABD’li
çip üreticisi Micron Technology Inc. ürünlerinin ülkedeki siber
güvenlik değerlendirmelerinden geçemediğini duyurdu ve bu
ürünlerin alımını yasakladı. Pazar günü yaptığı açıklamada Pekin
yönetimi, ülkede satılan Micron ürünlerinde “nispeten ciddi”
siber güvenlik riskleri bulduğunu söyleyerek, altyapı
operatörlerini şirketin mallarını satın almamaları konusunda
uyardı. Çin Siber Uzay İdaresi’nden (CAC) yapılan açıklamada
“Bileşenler, kritik bilgi altyapısı tedarik zincirimizde, ulusal
güvenliği etkileyebilecek önemli güvenlik risklerine neden oldu”
denildi. Öncesinde G-7 Zirvesi için Japonya’ya giden ABD Başkanı
Joe Biden, bu yıl yaşanan “casus balon” krizinin ardından Çin
ile ikili ilişkilerin “çok kısa sürede” toparlanmasını
beklediğini söyledi. Biden, Beyaz Saray’ın Çin Savunma Bakanı Li
Shangfu’ya yönelik yaptırımları kaldırmayı değerlendirdiğini de
sözlerine ekledi.
Piyasalarda son durum
Wall Street endeksleri geçen haftanın tamamında yükseldi.
Hafta boyunca S&P 500 %1,7, Nasdaq 100 %3,47 artış kaydetti. Bu
sabah TSİ 07:42 itibarıyla ABD vadeli endeksleri hafif ekside.
Geçen hafta %0,8 yükselen MSCI Asya Pasifik Endeksi bu sabah
%0,67 yukarıda. Yükselişte Biden’ın Çin ile ilişkinlerin “kısa
sürede” düzeleceğine inandığını açıklaması etkili oldu. Japon
Nikkei 225 %0,50, Hong Kong Hang Seng %1,30, Çin CSI 300 %0,4
yükselişte. Bloomberg Dolar Endeksi geçen hafta %0,5 yükseliş
kaydettikten sonra bu sabah hafif düşüyor. Merkez Bankası’nın
altın ve lira talebini sınırlandırmaya yönelik adımları, cuma
günü geri alınmaları öncesinde Borsa İstanbul 100 Endeksi
üzerindeki baskı kurmuştu. Endeks perşembe günü %3,4, hafta
boyunca %6 ekside kapanmıştı. Erdoğan’ın faiz açıklaması
sonrası, perşembe günkü PPK toplantısı ve pazar günkü seçim
öncesi Dolar/TL yeni haftaya 20 seviyesini aşıp rekor kırarak
başladı. Bir ara %4,3 yükselişle 20,6588’e kadar çıkan dolar/TL
daha sonra kazançlarının bir kısmını geri verdi ve 19,87
seviyesinden işlem gördü. Türkiye’nin 5 yıllık CDS’i geçen hafta
160 baz puan birden yükseldi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
mayıs ayı Tüketici Güven Endeksi verilerini 10:00’da
açıklayacak. Avrupa Merkez Bankası üyelerinden Boris Vujcic TSİ
11:45’te, Luis de Guindos TSİ 12:00’de, Robert Holzmann TSİ
14:30’da, Philip Lane TSİ 17:15’te, Francois Villeroy de Galhau
TSİ 17:15’te, Pablo Hernández de Cos TSİ 20:30’da
değerlendirmelerde bulunacak. St. Louis Fed Başkanı James
Bullard TSİ 15:30’da, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic ve
Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin TSİ 18:00’de, San Francisco
Fed Başkanı Mary Daly TSİ 18:05’te konuşacak. Euro Bölgesi mayıs
ayı Tüketici Güven Endeksi TSİ 17:00’de açıklanacak.
Bu haberi yazan muhabirle iletişim kurmak için:
Inci Ozbek, Istanbul [email protected]
Bu haberden sorumlu editörlerle iletişim kurmak için:
Onur Ant [email protected]
Inci Ozbek, Baris Balci
