Baris Balci
(Bloomberg) — Hamas’ın rehineleri serbest bırakması için
diplomatik temaslar artarken bu diplomasi İsrail’in kara
harekatını geciktirebilir. Kara harekatının gecikmesi
ihtimaliyle petrol ve altın haftaya düşüşle başladı. Çin’de bazı
yabancı şirketlerin yönetici ve çalışanlarına yönelik yeni
soruşturma dalgası Asya hisselerini düşürüyor. Avrupalı bazı dev
fonlara göre ECB faiz artışları henüz son bulmamış olabilir.
Bloomberg Economics küresel enflasyonda yumuşama öngördü.
Rehineler İçin Yoğun Diplomasi
7 Ekim’deki Hamas saldırısının ardından alıkonulan
rehinelerin serbest bırakılmasına ilişkin yürütülen diplomasi
İsrail’in beklenen kara harekatını geciktirebilir. Konuya yakın
kaynaklara göre İsrail, Hamas’ın rehineleri hızlı ve büyük
ölçekte serbest bırakması için gerçekleştirilen diplomatik
çabaları destekliyor. Cuma günü bir ABD’li anne ve 19 yaşındaki
kızının Katar aracılığıyla serbest kalması İsrail’in rehinelere
odaklanmasını sağladı. ABD de bazı Hamas siyasetçilerine ev
sahipliği yapan Katar’a daha fazla rehinenin serbest kalması
için baskı yapıyor. İsrail, 7 Ekim saldırılarında 210 kişinin
rehine olarak alıkonulduğunu belirtmişti. 1.400’den fazla
İsraillinin hayatını kaybettiği saldırılar sonrası İsrail
Gazze’ye hava saldırıları düzenlemişti. Pazar günü itibarıyla
Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre hava saldırılarında ölen
Gazzelilerin sayısı 4.500’ü aştı. İsrailli yetkililere göre
rehinelerin durumu ne olursa olsun bir kara operasyonuyla
Hamas’a son vermek halen nihai hedef olmayı sürdürüyor. Ancak
Bloomberg’e konuşan kaynaklara göre rehine diplomasisinin İsrail
güçlerinin Gazze’ye girişini geciktirmesi kara harekatının
şeklini değiştirebilir. Bu arada İsrail, Hizbullah’ın Lübnan’ı
savaşa sürüklediği konusunda uyardı. Kahire’de toplanan Arap
liderler ise İsrail’in hava saldırılarını kınadı ve Filistin
için egemenlik talep etti. Geçtiğimiz hafta ABD ve Avrupa’dan
liderlere ev sahipliği yapan İsrail, salı günü Fransa
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u ağırlayacak.
Çin’de Yeni Soruşturma Dalgası
Çinli yetkililerin bir dizi tutuklamaya yol açan
soruşturmaları yabancı sermayedarda yeni bir soğuk duş etkisi
yarattı. Çin devlet medyası hafta sonu Apple tedarikçisi
Foxconn’a yönelik vergi denetimleri yapıldığını ve arazi
kullanımlarına ilişkin soruşturma yürütüldüğünü duyurdu. iPhone
tedarik zincirinde önemli bir konuma sahip olan Tayvan merkezli
Foxconn yetkililerle işbirliği yapıldığını açıkladı. Foxconn
hisseleri üç aydan uzun bir süre içinde en sert düşüşü
sergilerken Şanghay’da işlem gören iştirakı Foxconn Industrial
Internet Company ise %10 düşüşle taban yaptı. Bir başka
soruşturmada dünyanın en büyük reklamcılık şirketlerinden
WPP’nin bir yöneticisinin ve iki çalışanının gözaltına alındığı
bildirildi. Nikkei gazetesi ise pazar günü bir Japon değerli
maden trading şirketi çalışanının Çin’de gözaltına alındığını
belirtti. Daha önce de yabancı yöneticilere yönelik tutuklamalar
gerçekleştirilen Çin genelde uzun bir süre soruşturma
sebeplerini kamuoyuna açıklamıyor.
Bazı Dev Fonlara Göre ECB Faiz Artırabilir
Avrupa’nın en büyük fonlarından bazılarının yöneticilerine
göre Avrupa Merkez Bankası faiz artışlarına son vermemiş
olabilir. Legal & General Investment Management, Vanguard Asset
Management ve Robeco Groep fon yöneticilerine göre, Orta Doğu’da
yükselen savaş riskinin enerji fiyatlarını yükseltmesi durumunda
net enerji ithalatçısı Avrupa’da yeni faiz artışları görmek
mümkün. Legal & General Stratejisti Christopher Jeffery
Avrupa’yı diğer tüm gelişmiş ülke blokları içinde en büyük
kırılganlığa sahip bölge olarak görüyor. Jeffery “ECB faizleri
daha da artırma ihtiyacı hissedebilecek bir merkez bankası
konumunda” yorumunu yapıyor. Vanguard Stratejisti Ales Koutny
ise traderlerın önümüzdeki aylarda olası ECB faiz artışı
senaryosunu görmezden geldiğini belirterek “Piyasalar ECB faiz
artış ihtimalini düşük seviyede fiyatlıyor. Geçtiğimiz haftaya
kadar Fed için de aynısı düşünülüyordu” değerlendirmesini yaptı.
Robec Stratejisti Colin Graham ise ECB’nin faizleri daha da
artırması gerektiğini, enflasyonun kontrol altında olmadığını
düşündüklerini söyledi. ECB faiz kararını Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası ile aynı günde, bu perşembe açıklayacak.
Piyasalarda 25 baz puan ECB faiz artış ihtimali sadece %10
ihtimal olarak fiyatlanıyor.
Küresel Enflasyon Görünümü
Bloomberg Economics’e göre küresel enflasyon
ılımlılaşmasını dördüncü çeyrekte de sürdürecek. Analistler Tom
Orlik, Scott Johnson ve Stuart Paul’un kaleme aldığı
değerlendirmede küresel enflasyonun 2023’ün son çeyreğinde
%6,4’e yavaşlamasının beklendiği belirtildi. 2022 yıl sonunda
küresel enflasyon %9,3 olarak gerçekleşmişti. Bloomberg
Economics 2024 dördüncü çeyrekte ise küresel enflasyonu %4,6
seviyesinde bekliyor. Türkiye ve Arjantin’deki yüksek enflasyon
sebebiyle kurum EM enflasyon beklentisini 2023 sonu için %14,3,
2024 dördüncü çeyrek için %9,8 olarak belirledi. ABD’de aylık
çekirdek enflasyonun gücünü koruduğunu belirten analistlere göre
piyasalar son Fed faiz artışı ihtimalini olması gerekenden düşük
fiyatlıyor olabilir. Analistler yılın geri kalanında son bir
faiz artışı veya faizlerin sabit tutulması ihtimalini neredeyse
eşit oranda görüyor.
Petrol ve Altın Geriledi
Rehinelerin kurtarılması hedefinin İsrail’in Gazze’ye kara
operasyonunu arka plana atması sonrası petrol ve altın haftaya
düşüşle girdi. Son iki haftayı yükselişle geçiren Brent petrol
varil fiyatı %0,9 gerileyerek 91,3 dolardan alıcı buldu. Hamas
saldırısı sonrası %8 yükselen spot ons altın ise beş aylık
zirveye ulaşmasının ardından bu sabah %0,9’a kadar düşerek 1.970
doların altına geriledi. Bloomberg Dolar Endeksi haftaya %0,1
yükselişle başladı. Asya’da ilk işlemlerde dolar/yen kritik 150
seviyesini aşarak müdahale ihtimalini güçlendirdi. Dolar/TL ise
28,05’ten işlem gördü. Asya hisseleri küresel çapta düşük risk
iştahı ve Çin soruşturmaları sebebiyle geriliyor. Japon Nikkei
225 ve Çin CSI 300 &0,6 geriliyor. Hong Kong, Tayland ve Yeni
Zelanda piyasaları bugün tatil sebebiyle kapalı olacak. Cuma
gününü %1’i aşan kayıplarla kapatan Amerikan vadelileri bugün
hafif artıda açılışa işaret ediyor. Cuma günü 200 günlük
hareketli ortalamasının altında kapanan S&P 500’de vadeliler bu
sabah %0,2 artıda. Tahvil getirileri yükselmeye devam ediyor.
ABD 10 yıllık tahvil getirisi yedi baz puan yükselişle %4,98
seviyesinden işlem görüyor.
Bu haberi yazan muhabirle iletişim kurmak için:
Baris Balci, Istanbul [email protected]
Bu haberden sorumlu editörlerle iletişim kurmak için:
Onur Ant [email protected]
Inci Ozbek
