Baris Balci
(Bloomberg) — Cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçiminde
zaferini ilan eden Erdoğan “uluslararası itibara sahip bir
finans yönetimi” mesajı verdi. Ekonomide mevcut dengenin
sürdürülmesinin zor olduğunu düşünen analistler gözlerini
açıklanacak yeni kabineye çevirdi. Konuya yakın kaynaklara göre
Erdoğan Rusya’ya yaptırımlara katılmayacak ve İsveç’in NATO
üyeliği için terör yasasının uygulanmasına bakacak. ABD’de Biden
ve Cumhuriyetçi McCarthy borç tavanını askıya almak üzere
anlaştı. ABD borç tavanı anlaşması sonrası hisse senetleri artan
risk iştahıyla yükseliyor.
Erdoğan’ın Zaferi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ikinci tur
Cumhurbaşkanlığı seçimini önde tamamlayarak iktidarını bir beş
yıl daha uzatırken zafer konuşmasında “uluslararası itibara
sahip bir finans yönetimi” mesajı verdi. Anadolu Ajansı’nın
verilerine göre %99,85 açılan sandık oranıyla Erdoğan geçerli
oyların %52,16’sını alırken rakibi Cumhuriyet Halk Partisi Genel
Başkanı ve Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal
Kılıçdaroğlu %47,84 oy oranında kaldı. Seçim sonrası zafer
konuşmasının önemli bir kısmını ekonomiye ayıran Erdoğan ekonomi
yönetimini yeni dönemde güven ve istikrar kavramlarının üzerine
kuracaklarını söylerken, “uluslararası itibara sahip bir finans
yönetimi” olacağını vurguladı. Enflasyonun yol açtığı sorunlarla
refah kayıplarını telafi etmenin en acil konu başlıkları
olduğunu söyleyen Erdoğan geçmişte “faizi ve enflasyonu
indirdikleri dönemleri” anımsatarak “Yaparsak yine biz yaparız”
ifadelerini kullandı. Kılıçdaroğlu ise partisinin genel
merkezinde düzenlediği basın toplantısında istifa mesajı
vermezken, seçmeninden destek istedi. Kılıçdaroğlu, “Şu andan
itibaren öncelikle bana oy veren 25 milyonu aşan vatandaşımızı
moralli bir şekilde dimdik ayakta görmek istiyorum. Yürüyüşümüz
sürüyor” diye konuştu. Son sandık oranına göre, İstanbul, Ankara
ve İzmir’in yanı sıra, 29 ilde Kılıçdaroğlu yarışı önde
bitirirken, Erdoğan 52 ilde ipi göğüsledi.
Analist Yorumları
Erdoğan’ın seçimi kazanmasının ardından yatırımcılar
dikkatlerini oluşturulacak yeni kabine ve sürdürülebilir olarak
görmedikleri ekonomi politikalarında olası bir revizyona
çevirecekler. Morgan Stanley müşterilerine yayımladığı notta,
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın döviz rezervlerindeki
bozulmanın ardından finansal istikrar risklerine karşı
alternatif önlemler almak zorunda kalabileceğini yazdı.
Aralarında Hande Küçük’ün de olduğu stratejistler, Erdoğan’ın
“faiz sebep, enflasyon sonuç” görüşü düşünüldüğünde lirada daha
hızlı bir değer kaybı ve yerellerin döviz işlemleri üzerinde
sıkılaşan regülasyonlar gibi alternatif önlemlerin büyük
ihtimalle gündeme gelebileceğini belirtti. Morgan Stanley yıl
sonunda dolar/TL’yi 26 seviyesinde öngörüyor. Buna karşın kurum
politika yönünde, özellikle de faizlerde değişim olmaması
durumunda dolar/TL’nin 28’e ulaşabileceğini düşünüyor. Barclay’s
Ekonomisti Ercan Ergüzel, Kılıçdaroğlu zaferi senaryosuna göre
daha kademeli olsa da Erdoğan’ın zaferi sonrası faizlerin
artacağı öngörüsünde bulundu. Ergüzel’in yılsonu politika faizi
tahmini %36 seviyesinde. Rezervlerdeki erimeye dikkat çeken
Medley Global Advisors Ürün Müdürü Nick Stadtmiller’a göre
piyasaları olabildiğince istikrarlı tutmak, ekonomi üzerindeki
baskıyı artırabilecek, başarması zor bir görev olacak.
Erdoğan’ın kazanmasının hiçbir yabancı yatırımcı için rahatlık
sunmadığını kaydeden Tellimer Stratejisti Hasnain Malik ise
“Yalnızca en iyimser olanlar, Erdoğan’ın artık ortodoks ekonomi
politikasına geri dönmek için siyasi olarak yeterince güvende
hissetmesini umabilir” yorumunu yaptı. Mevcut heterodoks
politikaların sürdürülemez olduğu için politika açıklamaları
bekleneceğini ifade eden Abrdn Yatırım Direktörü Viktor Szabo
lirada değer kaybı ve sonuç olarak daha yüksek faiz oranları
bekliyor. Mevcut ekonomi modelinin işlemediğinin açık olduğunu
belirten Strateji Portföy Fon Yöneticisi Burak Çetinçeker ise
“Yakın gelecekte ortodoks bir politikaya mütevazi bir geçiş
olması muhtemeldir, çünkü aksi takdirde sürdürülebilir
olmayacaktır. Buna yönelik herhangi bir sinyal piyasa tarafından
memnuniyetle karşılanacaktır” değerlendirmesini yaptı. Seçim
sonrası sabah saatlerinde geçen ilk Işlemlerle dolar/TL 20
seviyesinin hafif üzerine çıktı.
Erdoğan’ın Zaferi Sonrası Dış Politika
Erdoğan’ın zaferinin dış politikada yaratacağı sonuçlar da
yatırımcılar tarafından merakla izlenecek. Konuya yakın
kaynaklara göre Erdoğan Ukrayna’da barışı sağlama çabalarına
devam edecek ve öte yandan Rusya’ya karşı Batı ülkelerinin
uyguladığı yaptırımlara katılmama çizgisini sürdürecek.
Kaynaklar, Erdoğan’ın ancak İsveç’in yeni terör yasasının
uygulamasına baktıktan sonra bu ülkenin NATO üyeliğini onay
verebileceğini söyledi. ABD Kongresi Türkiye’ye F-16 satışı için
İsveç’in NATO üyeliğini koşul olarak öne sürmüştü. ABD Başkanı
Joe Biden, Erdoğan’ı seçim zaferi dolayısıyla tebrik ederken
NATO vurgusu yaptı. Biden paylaştığı tweette “NATO müttefikleri
olarak ikili ilişkiler ve ortak küresel sorunlarda birlikte
çalışmayı iple çekiyorum” dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir
Putin ise “dostum” ifadesini kullanarak Erdoğan’ı tebrik etti.
Birçok Avrupa ülkesi lideri de Erdoğan’a tebriklerini iletirken
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von Der Leyen AB ve Türkiye’nin
ilişkileri geliştirmesinin stratejik önem taşıdığını bildirdi.
Borç Tavanı Düğümü Çözüldü
ABD Başkanı Joe Biden, ABD borç tavanı görüşmelerinde
Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi lideri Kevin McCarthy ile
ön anlaşmaya vardıklarını açıkladı. Biden pazar günü
gazetecilere yaptığı açıklamada anlaşmanın iki partili olduğunu
belirterek “En kötü krizden bu anlaşmayla birlikte çıkacağız.
Kongre’nin iki kanadının da bu anlaşmayı geçirmesi çağrısını
yapıyorum” diye konuştu. Anlaşma kapsamında borç tavanı
uygulamasının 1 Ocak 2025’e kadar askıya alınması planlanıyor.
Buna karşın Demokratlar federal harcama seviyesine önümüzdeki
iki yıl içinde sınırlama getirmeyi kabul etti. Anlaşma
kapsamında savunma harcamaları dışındaki harcamaların yatay
seyretmesi hedefleniyor. McCarthy Cumhuriyetçilerin yeni
anlaşmayı onaylamasını beklediğini söyledi.
Piyasalarda Risk İştahı Yükseliyor
ABD borç tavanı görüşmelerinde anlaşmaya varılması ile ABD
hisse vadelileri ve Asya hisse senetleri risk iştahının artması
sonrası yükseldi. S&P 500 vadeli kontratları Asya işlemlerinde
yaklaşık %0,3 artıda seyretti. Neredeyse tüm önemli endekslerin
artıda olduğu Asya Pasifik borsalarına Japon Topix yaklaşık %1,2
yükselişle öncülük ederken Hong Kong Hang Seng %0,4 yükseliş
kaydetti. Geçtiğimiz hafta gelişmiş ülke para birimlerine karşı
iki ayın zirvesine ulaşan dolarda ise hafif hareketler
gözleniyor. Bloomberg Dolar Endeksi %0,1 düşüşle 1.245 puan
seviyesinde. Asya’daki işlemlerde 10 yıllık ABD tahvil getirisi
%3,80 ile yatay seyrediyor. Brent petrol %0,7 yükselişle varil
başına 77,5 dolar seviyesidne. Spot altın riskli varlıklara
artan taleple %0,2 geriliyor ve ons başına 1.942 dolardan alıcı
buluyor. Piyasalar ABD’de Anma Günü sebebiyle kapalı olacak.
İngiltere ve bazı Avrupa ülkelerinde de tatil sebebiyle işlem
olmayacak.
Bu haberi yazan muhabirle iletişim kurmak için:
Baris Balci, Istanbul [email protected]
Bu haberden sorumlu editörlerle iletişim kurmak için:
Onur Ant [email protected]
Uğur Yılmaz
