Baris Balci
(Bloomberg) — 2024-2026 dönemini kapsayan OVP açıklanıyor,
gözler büyüme, enflasyon ve cari açık beklentilerinde olacak.
ABD enflasyon verisi ve faiz kararı öncesi özel sektör tahvil
ihraçları hızlandı. Fed üyeleri eylül ayında faizde durma
sinyali veriyor. Japonya ve Çin yükselen dolar karşısında
harekete geçti. Artan petrol fiyatları enflasyon endişelerini
artırırken dolar ve ABD tahvil getirileri yükseliyor.
OVP Açıklanıyor
Yeni ekonomi yönetiminin ilk Orta Vadeli Programı bugün
14:00’te Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Cumhurbaşkanı Recep
Tayyip Erdoğan tarafından açıklanacak. Cumhurbaşkanı Yardımcısı
Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek
öncülüğünde yeni ekonomi ekibi rasyonel politikalara dönüş
hedefinin bir parçası olarak OVP’yi eylül ayında açıklayacağını
duyurmuştu. Nureddin Nebati’nin Hazine ve Maliye Bakanlığı
döneminde açıklanan bir önceki OVP 2023’te %5, 2024 ve 2025’te
%5,5 büyüme hedefi belirlemişti. Ancak enflasyon ve cari açık bu
programda öngörülen seviyelerin oldukça üzerinde seyrediyor.
2022’de açıklanan bir önceki program 2023 yıl sonu TÜFE’yi
%24,9, cari işlemler dengesinin milli gelire oranını ise -%2,5
olarak öngörmüştü. Gelinen noktada Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankası %58 oranında yıl sonu TÜFE beklentisini açıklarken cari
açık ise milli gelirin %6’sına ulaştı. Yatırımcılar hükümetin
2026’ya kadar uzanan program ufkunda enflasyon ve cari açıkta ne
derece iyileşme öngörüldüğüne odaklanacak. Ayrıca pandemi
öncesindeki on yılda ortalama %5,3 büyüyen Türkiye’nin
önümüzdeki üç yıl ne kadar büyüyeceğine yönelik hükümet tahmini
de önemli olacak. Öte yandan salı günkü kabine toplantısının
ardından konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan enflasyona yönelik
mesajlar verdi. Erdoğan “Kur ve enflasyondaki artış oranının
ötesinde bir fiyatlama dürtüsüyle karşı karşıyayız. Bu da
karşımızdaki sorunun ekonomik değil psikolojik olduğuna işaret
ediyor” diye konuştu.
Şirketler Tahvil İhracına Koştu
Küresel tahvil piyasaları Fed faiz kararı öncesi yoğun özel
sektör ihraçlarına sahne oldu. Salı günü en az 40 şirket yüksek
notlu tahvil piyasasından finansman sağlamak üzere ihraç
süreçlerini başlattı. Bu ihraçların yaklaşık yarısı ABD’de
gerçekleştirilirken ABD ihraçlarının büyüklüğü 36 milyar doları
aştı. Euro Bölgesi’nde ihraç büyüklüğü ise 20,1 milyar doları
buldu. CreditSights Stratejisti Winnie Cisar, ABD tahvil
getirilerini yukarı taşıyabilecek herhangi bir ekonomik veri
öncesi şirketlerin önden yüklemeli tahvil ihraçlarına
giriştiğini söyledi. İhraçlara danışmanlık yapan bankacılar
arasında yapılan bir ankete göre bu ay ABD’de 120 milyar dolar
büyüklüğünde tahvil ihraç edilmesi bekleniyor. Beklenti, kritik
ABD enflasyon verisi ve Fed faiz kararı öncesi bu ihraçların
önümüzdeki birkaç güne tamamlanması yönünde.
Fed’den Eylül Sinyalleri
Ağustosta yavaşlayan tarım dışı istihdam büyümesinin
ardından Fed üyelerinden eylülde durma sinyalleri geliyor. Fed
üyesi Christopher Waller eylül ayında faizlerin sabit kalmasını
destekleyeceği sinyalini verdi. CNBC’ye konuşan Waller üyelerin
faizde “temkinli bir şekilde ilerlemeyi kaldırabileceğini”
belirtti. Waller “Hemen acil bir adım atmamız gerekmiyor.
Bekleyip verileri görebiliriz” ifadelerini kullandı. Fed’in
şahin üyelerinden Loretta Mester ise faizleri bir parça
yükseltmenin gerekebileceğini, ancak hemen eylül ayında adım
atmak zorunda olmadıklarını belirtti. Börsen-Zeitung’a konuşan
Mester eylül toplantısına kadar birçok verinin açıklanacağını
vurguladı. Öte yandan Fed’in miktarsal sıkılaştırma adımları
önemli bir eşiğe ulaştı. Fed’in Nisan 2022’de 8,4 trilyon dolar
ile zirveyi gören aktif portföy büyüklüğü 1 trilyon dolar
düşerek 7,4 trilyon dolara geriledi. RBC Capital Markets
Stratejisti Blake Gwinn’e göre bilanço küçültme bugüne kadar
“acısız” geçti. Gwinn “Miktarsal sıkılaştırmanın piyasalara
büyük bir etkisini görmedik” diye konuştu.
Japonya ve Çin’de Kura Müdahaleler
Doların yeniden yükselişe geçmesi karşısında Asya para
birimlerinde son ayların dip seviyelerinin görülmesi Japonya ve
Çin otoritelerini harekete geçirdi. Japonya sözlü uyarı
yöntemini tercih ederken Çin yuan sabitleme aracını kullanmaya
devam ediyor. Japonya’da bir numaralı kur yetkilisi olarak
görülen Maliye Bakanı Yardımcısı Masato Kanda “kurda spekülatif
hareketlere karşı gerekirse harekete geçebileceklerini” söyledi.
Dolar/yen kuru bu sabah 147,8’e kadar yükselerek Kasım 2022’den
bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Kanda’nın “Eğer kurda bu
hareketler sürerse her seçenek masada olacak” açıklamasını
yapmasının ardından kur bir miktar gerilese de sabah saatlerinde
147,5 seviyesinden işlem görüyor. Çin ise referans kur üzerinden
müdahalelerini sürdürüyor. Çin Merkez Bankası 7,1969 ile yuan
lehine güçlü bir dolar/yuan referans oranı belirledi. Ancak
dolar/yuan kuru %0,3’e kadar yükselerek 7,3248 ile Kasım
2022’den beri en yüksek seviyesini gördü.
Piyasalarda Son Durum
Petrol fiyatlarında yükselişin enflasyon endişelerini
yeniden canlandırmasıyla dolar yükselişe geçti. Doların gelişmiş
ülke para birimlerine karşı performansını ölçen Bloomberg Dolar
Endeksi salı günü %0,7 yükseldi ve 1.254 puanla mart zirvesini
gördü. Dolar/TL ise Asya işlemlerinde 26,78 seviyesinde
bulunuyor. Enflasyon endişelerine ek olarak yoğun özel sektör
tahvil ihraçları ABD tahvil getirilerini yukarı taşıdı. ABD 10
yıllık getiri salı günü sekiz baz puan yükselerek %4,26’ya
çıktı. ABD borsalarında yaşanan kayıp bu sabah Asya piyasalarına
yansıyor. Hong Kong Hang Seng %0,8, Çin CSI %0,7 geriliyor. Kura
müdahale edilebileceği açıklamasının yapıldığı Japonya’da ise
endeksler Asya’nın geri kalanından olumlu ayrışıyor. Topix %0,7
artıda işlem görüyor. Suudi Arabistan ve Rusya’nın arz
kesintilerini uzattığını açıklamasının ardından 90 doların
üzerine çıkan Brent petrol varil fiyatı bu seviyelerini koruyor.
Bugün Fed üyelerinin eylül toplantısına ilişkin mesajları
izlenecek. Boston Fed Başkanı Susan Collins 15:30’da, Dallas Fed
Başkanı Lorie Logan 22:00’de konuşacak. Kanada Merkez Bankası
ise 17:00’de faiz kararını açıklayacak. Bankanın faizi %5’te
tutması bekleniyor.
Bu haberi yazan muhabirle iletişim kurmak için:
Baris Balci, Istanbul [email protected]
Bu haberden sorumlu editörlerle iletişim kurmak için:
Onur Ant [email protected]
Inci Ozbek
