Inci Ozbek
(Bloomberg) — Katar ve Mısır’ın ateşkes teklifini Hamas
kabul ederken, İsrail reddetti. ABD Merkez Bankası
yetkililerinden Barkin yüksek faizlerin etkisinin henüz
görülmediğini söylerken, Williams önünde sonunda faizlerin
düşürüleceğini, bunun zamanlamasının verilerin bütününe bağlı
olduğunu söyledi. Fed’e göre 2024’ün ilk çeyreğinde kredi
standartlarını sıkılaştıran banka sayısı arttı. Çin’de 5 günlük
tatil harcamaları tüketici güveninin hala zayıf olduğunu
gösterdi.
İsrail ateşkesi reddetti, Refah saldırılarını sürdürecek
Hamas, Gazze Şeridi için bir ateşkes önerisini kabul
ettiğini açıkladı ancak İsrail savaş kabinesi bu öneriyi
“İsrail’in gerekli taleplerinden uzak” olduğu gerekçesiyle
oybirliğiyle reddetti. Çatışmaların bir an önce durması
yönündeki umutlar bu gelişme ile suya düşerken, İsrail “Hamas’a
askeri baskı uygulamak için Refah’taki operasyonunu”
sürdüreceğini ancak “bir anlaşmaya varma olasılığını
değerlendirmek üzere” arabulucularla görüşecek bir heyet
göndereceğini açıkladı. İsrail Savunma Kuvvetleri pazartesi günü
daha sonra yaptığı bir açıklamada Refah bölgesindeki Hamas
hedeflerine yeni hava saldırıları düzenlediğini duyurdu.
İsrail’in tepkisi, Hamas’ın Telegram’da Hamas Siyasi Büro
Başkanı İsmail Haniye’nin Katar ve Mısır’ın ateşkes önerisini
kabul ettiğini bildiren bir açıklama yayınlamasından saatler
sonra geldi.
Fed faizleri önünde sonunda düşürecek
Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, yüksek faiz oranlarının
ekonomiyi daha da yavaşlatmasını ve enflasyonu merkez bankasının
%2’lik hedefine çekmesini beklediğini söyledi. Bu yıl para
politikası kararlarında oy hakkı olan Barkin pazartesi günü
yaptığı açıklamada, işgücü piyasasının gücünün Fed’e borçlanma
maliyetlerini düşürmeden önce enflasyonun sürdürülebilir bir
şekilde düştüğüne dair güven kazanması için zaman sunduğunu
söyledi. Ancak Barkin, devam eden konut ve hizmet enflasyonunun
bu yıl görüldüğü gibi fiyat artışlarını yüksek tutma riski
olduğunu da sözlerine ekledi. Barkin, “Bugünkü kısıtlayıcı faiz
seviyesinin, enflasyonu hedefimize geri getirmek için talebin
sınırını kaldırabileceği konusunda iyimserim. Yüksek faizlerin
tam etkisi henüz görülmedi” dedi. New York Fed Başkanı John
Williams önünde sonunda faiz indirimine gidileceğini ancak bunun
ne zaman yapılacağının verilerin bütününe bağlı olduğunu
söyledi. Citadel’in kurucusu Ken Griffin de Fed eylül ayında
faiz indirimine gitmese bile indirimin bu yıl içinde mutlaka
gerçekleşeceğini öngördü.
Fed’e göre bankalar kredi standartlarını sıkılaştırıyor
ABD Merkez Bankası Fed’e göre 2024’ün ilk üç ayında kredi
standartlarını sıkılaştıran banka sayısı arttı. Fed’in yaptığı
bir anketin pazartesi günü açıklanan sonuçlarına göre, orta ve
büyük ölçekli işletmelere yönelik ticari ve sınai kredilerde
standartları sıkılaştıran ABD bankalarının net payı, dördüncü
çeyrekteki %14,5 seviyesinden yılın ilk üç ayında %15,6’ya
yükseldi. Fed, enflasyonu düşürmek amacıyla geçen yıl gösterge
faiz oranını son yirmi yılın en yüksek seviyesine çıkardı ve
yüksek borçlanma maliyetleri işletmeler ve hanehalkı üzerinde
baskı yarattı. Bankalar da yüksek borçlanma maliyetlerinden
olumsuz etkilenen bir dizi yüksek profilli bölgesel banka
iflasının ardından 2022’nin ikinci çeyreğinden bu yana kredi
standartlarını genel olarak sıkılaştırıyor. Fed’in anketine göre
bankalar ticari ve sınai kredilerin yanı sıra tüketicilere
yönelik kredi karı ve otomobil gibi kredileri için de
standartları daha sıkı hale getirdi.
Çin’de tüketici güveni hala zayıf
Çinli turistler beş gün süren İşçi Bayramı tatilinde daha
fazla sayıda yolculuk yaptı ancak daha az harcama yaptı.
Veriler, dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde tüketici
güveninin hala zayıf olduğuna işaret etti. Ülkenin Kültür ve
Turizm Bakanlığı pazartesi günü yaptığı açıklamada, 2019 yılı
ile kıyaslandığında %28,2 daha fazla seyahat
gerçekleştirildiğini ancak harcamaların yalnızca %13,5 arttığını
duyurdu. Societe Generale, Goldman Sachs Group Inc. ve Citigroup
Inc. gibi bankalara göre bu, pazar günü sona eren tatil boyunca
seyahat eden her bir kişi için harcamalarda %11,5’lik bir düşüş
anlamına geliyor. Aralarında Lisheng Wang’ın da bulunduğu
Goldman ekonomistleri pazartesi günü geç saatlerde
yayımladıkları bir notta, “Kişi başına harcama, kısmen alt
kademe şehirlere yönelik daha fazla turist akışı nedeniyle
yumuşadı ve yine salgın öncesi seviyenin altında kaldı. Bu da
tüketimdeki düşüşün de devam ettiğine işaret etti,” dedi.
Piyasalarda son durum
Fed yetkililerinden gelen açıklamaların faizlerin bu yıl
bir noktada düşeceği beklentisini desteklemesinin ardından Wall
Street endeksleri pazartesi gününü yükselişle tamamladı. Yüzde
1’in üzerinde yükselen S&P 500 ve Nasdaq 100 bu sabah vadeli
işlemlerde yatay ve karışık bir görünüm sergiliyor. Asya’da Çin
ve Hong Kong hisse senedi endeksleri dünyanın en büyük ikinci
ekonomisinden gelen zayıf tatil verileri sonrası düşüşte. MSCI
Asya Pasifik Endeksi ise Japonya, Güney Kore ve Avustralya
borsalarında yükselişin desteğiyle şubattan bu yana en uzun
yükseliş serisine ilerliyor. Japon yeni ülkenin en üst düzey kur
yetkilisi Masato Kanda’nın piyasanın düzgün şekilde işlediği ve
müdahaleye gerek olmadığı açıklamasını yapması sonrası değer
kaybetti. Petrol fiyatları İsrail’in ateşkes teklifini
reddetmesinin ardından yükseliyor. Dün %0,45 yükselen Brent
petrolün varil fiyatı bu sabah %0,2 artarak 83,5 dolara ulaştı.
Bloomberg Dolar Endeksi hafif artışla 1.252 seviyesinde işlem
görüyor. ABD 10 yıllık tahvil getirisi %4,47’ye geriledi.
Dolar/TL sabah saatlerinde 32,3132 seviyesinden işlem gördü.
Hazine bugün iki devlet tahvili ihalesi ve bir sukuk satışı
gerçekleştirecek. ECB Üyesi Pablo Hernandez de Cos TSİ 16:00’da,
Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari TSİ 18:30’da konuşacak.
Bu haberi yazan muhabirle iletişim kurmak için:
Inci Ozbek, Istanbul [email protected]
Bu haberden sorumlu editörlerle iletişim kurmak için:
Uğur Yılmaz [email protected]
Baris Balci
