Inci Ozbek
(Bloomberg) — Bu hafta yılın son toplantılarını
gerçekleştirecek olan Fed, ECB ve BOE’den faiz değişikliği
beklenmiyor. Çin’de tüketici fiyatlarındaki düşüş kasım ayında
derinleşirken, üretici fiyatlarındaki gerileme aralıksız 14. aya
taşındı. Ekonomik sorunlar çözülene kadar kısa vadede işlerin
daha da kötüye gideceği uyarısında bulunan Arjantin’in yeni
lideri Milei, ilk önlemlerini bugün açıklayacak. Yurt içinde
cari denge, sanayi üretimi, işsizlik verileri ile Hazine
ihaleleri izlenecek. TCMB Başkanı Erkan DEİK toplantısına
katılacak.
Üç büyükler faiz kararı açıklayacak
ABD, Avrupa ve İngiltere’nin dahil olduğu bazı merkez
bankaları bu hafta yılın son faiz kararlarını açıklayacak.
Böylece sıkılaştırma döngüsünün sonuna ilişkin tartışmaların
sürdüğü bir ortamda, dünya ekonomisinin %60’ını oluşturan
bölgelere ait faiz oranları 60 saatlik kısa bir pencerede
belirlenecek. Kararını çarşamba açıklayacak Fed ve İsviçre
Merkez Bankası ile perşembe toplanacak ECB ve BOE’nin politika
faizlerinde değişikliğe gitmesi beklenmiyor. Merkez bankaları
faizlerin “uzun süre yüksek” kalacağı mesajını verse de
enflasyondaki zayıflama ve ekonomilerin yumuşadığına dair son
dönemde açıklanan verilerin ardından yatırımcılar 2024’ün ilk
yarısında faiz indirimleri olacağına yönelik beklentileri
artırmış durumda. Swap piyasalarında Fed’in mart ayında ilk
indirimini yapması ihtimali cuma günü açıklanan güçlü tarım dışı
istihdam verisinin ardından azalsa fiyatlanmaya devam ediyor.
Traderlar 2024 için ECB’den toplam 125 baz puan indirim
fiyatlarken; Goldman Sachs, BOE’nin ilk faiz indirimini ağustos
ayında yapacağını ve indirimlerin hızının önceden tahmin
edilenden daha seri olacağını öngördü. JPMorgan Küresel
Araştırma Başkanı Joyce Chang “Merkez bankacıları ‘Enflasyondaki
düşüşün sürdürülebilir olup olmadığını görmek için bekliyoruz’
diyorlar. Biz yılın ikinci yarısına kadar faiz indirimi
görmeyeceğimizi düşünüyoruz” dedi. Bloomberg Ekonomisti Scott
Johnson ise Fed’in mart ayında 25 baz puan ile ilk indirimini
gerçekleştirmesini, 2024 boyunca ise toplam 125 baz puanlık
indirim yapmasını bekliyor. Johnson gelecek yıl ECB’den 75 baz
puan, BOE’den ise 50 baz puan indirim öngörüyor. Bloomberg
Economics GSYH’ye göre ağırlıklandırılmış küresel merkez bankası
faiz oranının 2023 sonunda %7,4’ten 2024 sonunda %5,9’a ve 2025
sonunda %4,5’e gerilemesini bekliyor.
Çin’de deflasyon endişeleri tırmandı
Çin’de tüketici fiyatları son üç yılın en hızlı düşüşünü
yaşarken, üretici fiyatlarındaki değişim negatif bölgenin daha
da derinlerine düşerek ekonomik toparlanmanın karşı karşıya
olduğu zorlukların altını çizdi. Hafta sonunda açıklanan
verilere göre ülkede Tüketici Fiyat Endeksi kasım ayında bir
önceki yılın aynı ayına göre -%0,5 ile -%0,2 düzeyindeki
bekleninin üzerinde düştü. Bu, Kasım 2020’den bu yana en sert
düşüşe işaret etti. Üretici Fiyat Endeksi de -%3 oranında
azalırken, -%2,8’lik gerileme beklentisini aştı. Üretici
fiyatları bu veri ile birlikte aralıksız 14. aylık düşüşünü
yaşadı. Merkez bankalarının enflasyonu kontrol altına almaya
odaklandığı dünyanın diğer pek çok bölgesinin aksine, Çin bu
yılın büyük bölümünde düşen fiyatlar ile mücadele etti.
Bloomberg Economics, talebi ve fiyatları baskılayan konut
çöküşünü karşılayacak yeterli katalizör olmaması nedeniyle
deflasyonist risklerin 2024’te de devam etmesini bekliyor.
Pinpoint Asset Management Ltd baş ekonomisti Zhang Zhiwei, zayıf
iç talep nedeniyle deflasyonist baskıların arttığını söyledi ve
“Bu, daha destekleyici maliye politikasının önemini vurguluyor”
değerlendirmesinde bulundu.
Arjantin şok terapisine hazırlanıyor
Kamu harcamalarında ciddi kesintilere dayanan bir şok
terapisi programıyla enflasyonu ortadan kaldırma ve ülkenin
sorunlu ekonomisini kurtarma sözü veren Javier Milei pazar günü
Arjantin’in yeni devlet başkanı olarak göreve başladı.
Geçtiğimiz ay yapılan ikinci tur seçimde Arjantin’in geleneksel
siyasi koalisyonlarını mağlup eden liberter lider, kongrede
düzenlenen bir törenle yemin etti ve başkanlığı devraldı.
Sonrasında Milei, kendisine selefinden miras kalan ekonomik
krizden çıkma girişimleri süresince daha fazla acıya katlanmak
zorunda kalacakları konusunda Arjantinlileri uyardı. Yeni
hükümetin gidişatı değiştirmemesi halinde görevden ayrılan
Alberto Fernandez yönetiminin %15.000’e ulaşabilecek bir
enflasyon bıraktığını söyledi. Milei, kongre dışında kendisini
bekleyen kalabalık bir topluluğa “Hayatlarımızı mahvettiler.
Para yok” diye seslendi. Harcamaları hızla azaltma vaadini
yineleyen Milei, başka alternatifin olmadığını ve fazla zaman da
kalmadığını söyledi. Milei, ekonominin düzelmeden önce kısa
vadede daha da kötüleşeceğini de sözlerine ekledi. Sözcüsüne
göre Milei, ilk tedbirleri yerel saatle pazartesi sabahı
düzenlenecek bir basın toplantısında açıklayacak.
Gazze’de yoğun çatışmalar
AP’nin haberine göre, ABD’nin “Gazze’de acil ateşkes”
tasarısını veto etmesinin ardından bölgede yoğun çatışmalar
yaşandı. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Rusya Devlet
Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı 50 dakikalık görüşmede Rusya
ile İran arasında “tehlikeli” olarak nitelediği işbirliğine
tepki gösterdi. Kremlin, Putin’in görüşmede terörizmi kınadığını
ancak siviller için “ağır sonuçlara” karşı uyarıda bulunduğunu
söyledi. Bu arada ABD’de CBS News/YouGov tarafından
gerçekleştiriken anket, İsrail’i desteklemesi nedeniyle
Demokratların en az üçte birinin Biden’a desteğinin azaldığını
gösterdi. %5 puanlık hata marjına sahip ankete göre, Biden’ın
İsrail’e fazla destek verdiğini söyleyen Demokratların oranı
ekim ayındaki %28’den %38’e yükseldi. Daha geniş bir katılımcı
kitlesine sorulduğunda da Amerikalıların %34’ünün Biden’ın bu
yaklaşımının barışçıl bir çözüm olasılığını azalttığını
söylediği ortaya çıktı. Yine de İsrail-Hamas savaşı, anketin
ülkenin karşı karşıya olduğu en önemli sorunlar listesinde
enflasyon, sınır güvenliği ve ABD demokrasisinin durumunun
oldukça gerisinde yer aldı. CBS anketine katılanların yaklaşık
%76’sı, gelirlerinin artan fiyatlara ayak uyduramadığını
söyledi, %62’si ABD ekonomisinin kötü durumda olduğunu belirtti
ve %56’sı enflasyondan hükümet harcamalarını sorumlu tuttu.
Piyasalarda son durum
ABD’de cuma günü açıklanan güçlü tarım dışı istihdam
verisi, piyasalarda enflasyon endişelerini körüklemekten çok,
resesyon olmayacağı umutlarını desteklerken S&P 500 endeksi
geçen hafta aralıksız 6. haftalık yükselişini kaydetti. Bu,
endeksin Kasım 2019’dan bu yanaki en uzun yükseliş serisi oldu.
ABD borsaları bu sabah TSİ 07:55 itibarıyla vadeli işlemlerde
hafif ekside. Geçen haftayı %0,4 düşüşle tamamlayan MSCI Asya
Pasifik Endeksi bu sabah düşüyor. Çin’de açıklanan zayıf TÜFE ve
ÜFE verilerinin ardından Çin CSI 300 %0,9, Hong Kong Hang Seng
%2 geriliyor. Japon Nikkei 225 ise %1,4 yükselişle olumlu
ayrışıyor. Bloomberg Dolar Endeksi geçen haftanın tamamında %0,6
yükseldikten sonra bu sabah hafif artıda. Geçen haftayı 3 baz
puan artıda tamamlayan ABD 10 yıllık tahvil getirisi haftaya
%4,24 seviyesinden başlıyor. Dolar/TL sabah saatlerinde 28,9689
seviyesinde. Merkez Bankası 10:00’da ekim ayı ödemeler dengesi
istatistiklerini yayımlayacak. Bloomberg anketine katılan
ekonomistlerin medyan beklentisi 500 milyon dolar cari fazla
açıklanması yönünde. TÜİK ekim ayına ilişkin işsizlik ve sanayi
üretimi verilerini de aynı saatte açıklayacak. TCMB Başkanı
Hafize Gaye Erkan İstanbul’da DEİK Yönetim Kurulu Toplantısı’na
katılacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı 5 yıl vadeli 6 ayda bir
%15,54 sabit kupon ödemeli ve 7 yıl vadeli değişken faizli 6
ayda bir kupon ödemeli devlet tahvillerinin yeniden ihraçlarını
gerçekleştirecek. TBMM Genel Kurulu’nda, 2024 Yılı Merkezi
Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi görüşmeleri başlayacak. Asgari
Ücret Tespit Komisyonu, 2024 için asgari ücreti belirleme
çalışmaları kapsamında ilk toplantısını yapacak. ABD’de 26
haftalık bono, 3 ve 10 yıllık tahvil ihaleleri
gerçekleştirilecek.
Bu haberi yazan muhabirle iletişim kurmak için:
Inci Ozbek, Istanbul [email protected]
Bu haberden sorumlu editörlerle iletişim kurmak için:
Onur Ant [email protected]
Baris Balci
